12’den kinaye/Yücelerden Kafile

Bil nereden kafiye/Allah için secdeye

Rasulullah diye diye/Yola çıktık biz niye

Kaf Dağı neresidir/Ehl-i Beyt size bize

Dedi ki ben beşerim/Dedim ben siz değilim

İkimiz aynı beşer/Bu beyan kime düşer

Ferezdak helal olsun/Gönül şiir doğursun

Gelene sena için/Sözlerimiz Hak olsun

Zümrüd-ü Anka gördüm/Hem gökte hem yerdedir

Hazret-i Ekber’dedir/O şimdi gönüldedir

Yücelerden Kafile, Yener Sonuşen’in ilk şiir kitabı. Yönetim gurusu Sonuşen, Japonya’daki yüksek lisans tecrübelerine değindiği Fuji Dağıyla Konuştum başlıklı kitabından sonra bu kez lirik bir dille okuyucularına selâm veriyor.

Şonuşen, ilk şiir kitabının konusu olan 124 ismi, şiiri; isim/şiiri bilemediği bir hızla 12 günde yazmış.Kendi ifadesiyle “Şiir kabiliyeti olmayan birine yazma imkânı bahşedilmiş“ ve “Kitapta Güzeller ve Yücelerden 124 kişiyi esas almak kalbine gelmiş”. 

Daha önce sadece tek bir şiir denemesi olmuş şairin… Japon bir sanatçı aşka; aşk yoluna dair kendisine bir şeyler sual edince, sorusunu şiir diliyle cevaplamış. Bilahare Japon sanatçı, Yener Sonuşen’in “Aşk Dediğin Odur ki” serlevhalı şiirine, 22’inci müzik albümünde yer vermiş. Şair bu hususu şöyle dile getiriyor: “Efendimiz için bir şiir yazdım onu da bestelediler. Ne diyeyim bilemiyorum. Bir iyiliğe niyet edip cennete girmek gibi bir şey.”

Kitabı birkaç ay önce kargo görevlisi elime tutuşturdu. Kargoyu Celaleddin Gökçek  Üstadımız göndermiş. Evvelemirde şiir kitabının kapağını epeyce evirip çevirdim, bir türlü şairinin ismini bulamadım. Şairin adı-sanı yer almıyor kitapta... Sonuşen kitabına tevazuan ismini yazmamış. Bir mısrada “Yener” diye kendini ele verince şairin kimliğini deşifre etmiş oldum!

Eskiden hattatlar yazmaya muvaffak kılındıkları Mushaf-ı Şeriflere ketebe koymaya hayâ ederlermiş… Nereden nereye geldik! Şimdilerde Kur’an-ı Kerim’i yazanlar, Mushaf’ı milletvekillerine ithaf edip Kur’an-ı Kerim’e cv’lerini koyabiliyor. El-İnsaf ya-hu; El-İz’an ya-hu; Edep ya hu! Bu zihniyetin, Yener Sonuşen’den alacağı ibretlik dersler var.

Yücelerden Kafile şairi, evliyanın, ariflerin, bilge şahsiyetlerinin hayat hikâyelerini, hizmetlerini şiir diliyle günümüz insanının irfanına arz ediyor. Onları, hayır ve rahmetle yâd ederek bu hususta “Anmaktan maksat beraber olmaktır. ‘Kişi sevdiğiyle beraberdir’ diyor.

Kanaat, rıza, tevazu, ihlâs, ahlak-ı hamide, vefâ,  azim, gayret, ibadet, taat, takva, verâ, şükür, hamd gibi İslâm umdelerine erişmiş müstesna şahsiyetlerin hayat hikâyeleri var Yücelerden Kafile’de.

Mısralara samimi, içten gelen bir ifade tarzı hâkim. Şair önce kendi içindeki varlık kitabını okumuş, sonrasında yazmaya koyulmuş. Kitabı heyecanla okumaya başladığınızda kendilerinden bahsedilen evliyalarla konuşup elinizi uzatsanız dokunacak gibi oluyorsunuz. Şair çok açık ve net tasvirler kullanarak, yaşadıklarını ve hissettiklerini eğip bükmeden yazmış. Zaten şiir de hayatın ta kendisi gibi yaşamak ve hissetmek değil midir?

Şair Yener Sonuşen tekke şairlerinin sıklıkla kullandığı 14’lü hece ölçüsünü kendine rehber edinmiş.Mürekkep Yayınları tarafından okuyucuların istifadesine sunulan kitapta 141 sayfalık hacme 124 şiir sığdırılmış.

Malum olduğu üzere bir kavle göre 224 bin; diğer bir kavle göre de 124 bin peygamber var… Yener Sonuşen okuyucularını şiir divanına davet edip orada insanlık âlemine hidayet rehberi olarak gönderilen peygamberlerin izinden giden 124 veli kulu anlatıyor.

Sonuşen Üstad, “Hacca niyet etmiştik borçlu tercih edilir/Arafat’ta Lebbeykle nice tebrikler gelir” derken, Nureddin Cerrahi Hazretleri’nin hac parasını kaybeden hacı adayına ne zamandır biriktirdiği kendi hac parasını vererek Hicaz’a gitmesine vesile olmasına dair erdemli davranışına atıfta bulunup okuyucularını üç asır öncesinin İstanbul’una Edirnekapı’ya Mısır Tarlası Şehitliği’ne götürüyor…

Kitabı aşk ile okuyan bir Cerrahi dervişi, dâhil-i surun kapılarını; perdelerini aralayıp Nureddin El Cerrahi Hazretleri’nin Arafat vakfesinde ağaçlar altında ellerini semaa kaldırmış, iki gözü iki çeşme vaziyette vecd halinde bulabilir. Kim bilir? İmkân dünyasında yaşamıyor muyuz?

Her bir mısrada şiirine konu ettiği ariflerin bir hakikat sırrına atıfta bulunan şair, 12 imamın tamamı için de şiir paragrafları açmış. Muhatabım, 124 bin peygamberin izinden giden 124 evliyanın hayatına, hakikatine dair sadrından satırlara iki haftalık hilal parlaklığında nur taneleri düşürmüş. İyi de yapmış. Çünkü döne döne, yana yana, sindire sindire okunması gereken şiirler bunlar. Okunması; keşfedilmesi gereken, sadece mısralar değil elbet… Evliyanın, bilgelerin biiznillah inşa edici gönül ocağı…

Mufassal evliyalar rehberi mahiyetindeki şiir kitabında hayatı, menkıbeleri, hizmetleri mısralara derç edilen zevat kâh Türkistan bozkırlarında kâh Asya steplerinde yaşıyor…  Milletin, bir adım öte ümmetin yurdu olan tarih, büyük ölçüde Anadolu coğrafyasıyla Asya topraklarında şekillenmiş; Anadolu ve Ortadoğu coğrafyasında...

Enbiyalar gibi evliyalar da bu diyarda hane hane, sokak sokak, köy köy, belde belde dolaşarak Hakk’ı ve hakikati anlatmış, bıkmadan, usanmadan... İbrahim bin Edhem tacını tahtını bırakarak eline değnek alıp yollara düşmüş; ovalar, tepeler aşıp şehirlerin ahalisine yaratılış gayelerini hatırlatarak “Saatçiyi saatin içinde arama gafletinden kurtulun!” diye haykırmış… Bizim Yunus, hâli ve kâli ile fenâ yolculuğunda rast geldiği herkese nasihat etmiş… Mezkûr zevat-ı kiram hazeratı, dediklerini, anlattıklarını kendi nefislerinde yaşadıkları için anlattıkları muhataplarının kalbine tesir etmiş… Çünkü kalpten kalbe yol vardır.  Bizim Yunus’un, Hakk Dost Mevlana’nın, Necip Fazıl’ın, Şair Nabi’nin, Sadreddin-i Konevi’nin bu minval üzere uğraşları lirik bir edaya bürünerek, Hakk erenlerinin hikmetli zamanlarının hoş rayihalarını latif ifadelerle günümüze taşınmış.

Kitabın satır aralıklarında Semerkand, Gazne, Hamedan, Herat, Nişabur, Kûfe, Nablus, Ankara, Konya,Buhara, Hîve, Hindistan, Bağdat, Basra, İstanbul, Bursa, Halep, Şam ve sair bilâd-ı İslâm’dan Ahmet Yesevi, Hacı Bayram-ı Veli, İmam-ı Rabbani, Şah-ı Nakşibend ve Mevlana Celaleddin-i Rumi ses veriyor: Hayy sesi… Hü’ve’l-Hayy’ul-Kayyûm! Ve dahi zikrin, fikrin, vecdin ve aşkın rengi ve sesi…

Yener Sonuşen’in bir gecede okuduğum ikinci kitabı, ilk göz ağrısı “Fuji Dağıyla Konuştum”da olduğu gibi nev’i şahsına münhasır bir üsluba sahip.

Anadolu evliyaları Sahabe-i Kiram, Tabiin, Tebe-i Tabiin, evliyalar, asfiyalar, esdikalar, üçler, yediler,kırklar, rical’ül-gayb, Anadolu Erenleri, babalar, mana sultanları, erenler, abdallar... Kitapta yer bulan124 zatın ismini burada tek tek anmak zor. Kitabın yedi sayfasını rast gele açtığımda karşıma çıkan ariflerin isimlerini yazmakla iktifa edelim: Seyyid İsmetullah Hz., Behlül-ü Dana Hz., Ömer bin  Abdülaziz Hz., Ahmed Bin Hanbel Hz., Dede Ömer Ruşenî Hz., Hz. Mevlana Celaleddin-i Rûmi Hz., Ahmet El Bedevî Hz.

Kitaba dair anlatacaklarımız/yazacaklarımız burada nihayet buluyor. Kitapta Huruf-u Mukataa’dan Mim-Ya-Sin’e kufi hatla ve Latince yer verilmiş. “Mehmet Yener Sonuşen burada neye işaret ediyor olabilir?” istifhamını berrak zihinlere havale ederek, kapanışı yine tevafuken açtığımız bir sayfadan bahtımıza rast gelen şiir ile/’Üstad-ı Kebir’le yapalım:

Şeyh Şaban-ı Veli Hz.

Ana baba yetimiyem/Evlad etti beni annem

Ayetlere mana verdim/Tokadi’den rehber bildim

Bil ki Hayreddin Tokadî/Cemaleddin hilafeti

Bolu’dadır şehadeti/Ne güzeldir ziyareti

Seyh Sünneti dergâhında/Tam yedi yıl inzivada

Pare pare hasır bende/Kastamonu bir abide

Bu yazı 26 Şubat 2015 tarihinde Sondevir sitesinde yayınlanmıştır.